Veilige Start biedt intensieve en specialistische ondersteuning aan aanstaande ouder(s), bij wie er door (kenmerken van) een licht verstandelijke beperking en een combinatie van problematieken, zorgen zijn over de veiligheid en ontwikkeling van de baby en het ouder- en opvoederschap van aanstaande ouder(s).

Denk aan: aanstaande ouder(s) met een lichtverstandelijke beperking in combinatie met:

• Middelenmisbruik.
• Huiselijk geweld.
• Psychische of psychiatrische problemen.
• Een ouder kind dat vanwege onveiligheid niet meer thuis woont.
• Op jonge leeftijd moeder worden/zijn (tienermoeders);
• Negatieve ervaringen uit eigen jeugd en op latere leeftijd;
• Eerdere gedwongen zorg.

Veilige Start kan worden ingezet bij een gezin als er grote zorgen zijn over de toekomstige opvoedsituatie van de baby en/of over de zwangerschap

Voorbeeld zorgen:

• Moeder maakt (overmatig) gebruik van alcohol en/of drugs tijdens de zwangerschap, waardoor de baby giftige stoffen binnenkrijgt en letsel kan oplopen.
• Er zijn ‘complicerende factoren’ aanwezig bij ouders, die tot een verhoogd risico op onveiligheid voor de baby kunnen leiden. Denk aan: verslavingsproblematiek van (een van beide) ouders; licht verstandelijke beperking van ouders; psychische problematiek.
• De basis in het gezin is niet op orde: er zijn zorgen over inkomen/schulden/huisvesting/hygiëne/een plek voor de baby in huis.
• Er zijn zorgen of ouders (voldoende) in staat zijn om de praktische verzorging van de baby op zich te nemen: voeding/verschonen/in bad doen etc.
• Er zijn zorgen of ouders de baby voldoende liefde en aandacht kunnen geven (knuffelen, troosten, wiegen, baby stimuleren) etc.
• Er zijn/waren zorgen over oudere kinderen waardoor deze kinderen onder toezicht zijn gesteld of uit huis geplaatst zijn.

Onze werkwijze: Samen, Veilig, Toekomst

In het traject van Veilige Start wordt er samen met ouders, het persoonlijk netwerk van het gezin en met hulpverleners uit verschillende domeinen, een team van steun en hulp gevormd, waarbij de focus ligt op het welzijn van de ouders en de veilige opvoeding van de baby. Met elkaar wordt er een veiligheidsplan gemaakt waarbij de medewerker Veilige Start adviezen geeft en meedenkt, maar de ouders de leiding hebben. Samen zorgen we voor een veilige setting voor de baby en de ouders tijdens de zwangerschap, tijdens de bevalling en in de eerste maanden na de geboorte.

It takes a village to raise a child

Om ervoor te zorgen dat het kind ook veilig blijft, richt Veilig Start zich op het opbouwen van duurzame ondersteuning door naast de mogelijke professionele ondersteuning het sociale netwerk te versterken en uit te breiden. Door het sociale netwerk van het gezin te activeren en zo steun rondom het gezin te bieden, krijgen ouders de regie over hun leven terug en wordt hun veerkracht versterkt (Verburg et al., 2023; Zijlstra et al., 2024).

Veilige Start is gebaseerd op een empowermentbenadering, waarbij in eerste instantie intensieve thuisondersteuning wordt geboden (2-3 keer per week), maar deze wordt afgebouwd naarmate ouders veerkrachtiger worden (tweewekelijks tot maandelijks) Een sterker gevoel van empowerment zorgt ervoor dat ouders vaker onveilige opvoedingsomstandigheden herkennen en aanpakken en steun zoeken in hun netwerk (Verburg et al., 2023; Zijlstra et al., 2024).

Samen veilig verder

Bij afsluiting van het traject zorgt Veilige Start voor een duidelijk overdrachtsplan genaamd ‘Samen Veilig Verder’. Dit plan wordt samen met de ouders, het persoonlijk netwerk van het gezin en de betrokken hulpverlening  opgesteld. Er staan afspraken in over hoe de ouders samen met hun persoonlijk netwerk en hulpverleners ‘goed genoeg’ en ‘veilig genoeg’ blijven zorgen voor hun kind. Na afsluiting heeft Veilige Start geen bemoeienis meer met het gezin. Verlenging van het traject is niet mogelijk. Het is de bedoeling dat ouders, het persoonlijk netwerk en de betrokken hulpverleners er samen voor zorgen dat het ‘goed genoeg’ en ‘veilig genoeg’ blijft.

Bronnen:

• Verburg, J.A., Snelders, M., & Drion, N. (2023). Praktijkgids 2.0. Samen zorgen voor een Veilige Toekomst. Expect Jeugd.
• Zijlstra, A., Van Nieuwenhuijzen, M., & De Castro, B. O. (2024). Where child safety is concerned: A feasibility study of an innovative intervention for expectant parents with intellectual disabilities and their new-borns. [Manuscript in preparation]. Research Institute Child Development and Education, University of Amsterdam.

De ondersteuning van Veilige Start duurt gemiddeld negen maanden. Het traject start vanaf een zwangerschapsduur van minimaal 25 tot maximaal 32 weken en duurt tot ongeveer zes maanden na de geboorte.

Maakt u zich zorgen over een gezin in uw gemeente? En denkt u dat de specialistische ondersteuning en daarmee de inzet van Veilige Start voor dit gezin helpend kan zijn? Mail dan naar: veiligestart@wsg.nu voor een (geanonimiseerd) inhoudelijk overleg.

Beslist u n.a.v. de intake dat Veilige Start passend is voor het gezin? Bespreek dit dan, indien dit nog niet is gedaan, met aanstaande ouders. Zonder instemming van de ouders is de inzet van Veilige Start niet mogelijk. Gaat het gezin akkoord met de inzet van Veilige Start en bent u bereid om het traject te financieren, dan kunt u het gezin officieel aanmelden via:
dit formulier.